Przygotowując się na spotkanie ze złem, wyobrażamy sobie zwykle, że nadjedzie oślepiając nas światłami, że się z nim czołowo zderzymy wśród ogłuszającego huku. A kiedy naprawdę dochodzi do spotkania ze złem, zauważamy co najwyżej małą plamkę w bocznym lusterku, odczuwamy leciutkie stuknięcie, przez ułamek sekundy widzimy odbicie w szybie. Zło nas niszczy, ponieważ jest subtelne, zamaskowane, wszechobecne.”

W jaki sposób stać się złym?

1/ Nie rób nic
Ktoś opowiada niesmaczny dowcip, ktoś leży na ławce, ktoś „sprzedaje niepotwierdzone rewelacje” o koledze  – ty wzruszasz ramionami i przechodzisz nad tym do porządku dziennego, bo w końcu co cię to obchodzi. W taki sposób pozwalasz rozprzestrzenić się złu, bo brak działania to ciche przyzwolenie na jego obecność.

2/ Bądź w miarę wierny swoim ideałom
Trzeba mieć jakiś kodeks moralności, ale przecież niewinne kłamstewko czy drobne nagięcie przepisów do indywidualnych potrzeb nikomu nie zaszkodziło, a nawet pomogło, bo zminimalizowało skutki nieprzyjemnej sytuacji. Czyż nie? Jakże powszechne jest twierdzenie, że niewykorzystanie okazji to grzech. Tymczasem nawet niewielkie odejście od zasad moralnych jest jak uchylenie okna podczas wichury.

3/ Szanuj władzę i postępuj zgodnie z regułami
Bądź ślepo posłuszny wobec władzy. To podstawowa cecha tzw. pożytecznego obywatela czy członka wspólnoty, etc. Nawet wówczas, gdy zwierzchnicy ustalają zasady i kontrolują ich przestrzeganie, podczas gdy sami uważają się za osoby nie podlegające tym zasadom. Uznaj za kłamstwo to, czego uczy historia, że tak pojęte posłuszeństwo wypacza ideały i prowadzi na manowce fundamentalizmu.

4/ Graj dla zespołu
Poświęć swoje ideały zespołowi, drużynie. Uznaj, że większość wie lepiej i dobro jednostki jest mniej istotne. Nie zwracaj uwagi na drobne nieprawidłowości głoszone przez grupę i grzechy w szeregach jej członków. Przecież każdy się może pomylić. Wystarczy, że wypowie magiczne słowo „przepraszam” i już nikt nie ma prawa niczego zarzucić grupie. Dzięki takiej postawie przyczyniasz się do sukcesu całego zespołu.

5/ Dziel się odpowiedzialnością
Nigdy nie czuj się w pełni odpowiedzialny za zło, które cię otacza. Przecież nie ty stanowisz przepisy i prawo. Przesuń odpowiedzialność na innych, mądrzejszych od siebie. Za wyrządzoną krzywdę przyjacielowi, dziecku, współmałżonkowi, podziel odpowiedzialność co najmniej na dwa.

6/ Ceń ludzi takich, jak ty
Podziel świat na „swoich” i „tamtych”. Nabierz przekonania, że tacy jak ty są przyjaciółmi i nie są zdolni do wyrządzenia nikomu krzywdy. Wierz w ich niewinność w każdej sytuacji. A gdy pojawią się sygnały o skazie na ich uczciwości, uznaj to za atak z obozu przeciwnika, który grupuje „tych drugich”. W dehumanizacji innych z pewnością pomoże ci wierne trzymanie się stereotypów.

7/ Znajduj powody, by wierzyć w dobrą ideologię
Uwierz w to, że świat jest sprawiedliwy, a jego przywódcy robią wszystko, aby poprawiać nasze życie. Uwierz w ich słowa i gesty. Poświęć swoją wolność, w zamian za obietnicę bezpieczeństwa. I zapomnij, że ideologia bywa najgroźniejszą bronią masowego rażenia.

Zamiast czytać zakończenie tego artykułu, zadaj sobie pytanie: po której stronie jestem ja?

/rk/

--------------